جوان آنلاین: بخش اقتصاد دانش‌بنیان با حضور مؤثر مردم و نخبگان به پایه اصلی مشارکت مردم در جهش تولید تبدیل شده است. دولت با پذیرش نقش کلیدی اقتصاد دانش‌بنیان در مشارکت نخبگان و مردم جهت نقش‌پذیری در توسعه اقتصادی کشور، زمینه مساعدی را برای بهره‌مندی کشور از این بخش راهبردی اقتصاد رشد و توسعه اقتصادی پایدار ایجاد کرده است. رویکرد نظام جدید حمایتی دولت با محوریت معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری موجب شده است رویکرد نوآوری و تکنولوژیک‌محور در صنایع بزرگ کشور تقویت شود و شرکت‌های دانش‌بنیان به عنوان مهم‌ترین تجربه مردمی‌سازی در اقتصاد کشور، مسیر تحقق اصلی مشارکت بیشتر مردم در جهش تولید و صنایع بزرگ به سمت دانش‌بنیان‌شدن و فناورمحور‌شدن و خلق ارزش بیشتر در اقتصاد کشور هستند.
دولت تأکید زیادی بر توسعه اقتصاد دانش‌بنیان دارد و ظرفیت آن را به عنوان محرک اصلی رشد اقتصادی، اشتغال‌زایی و توسعه اجتماعی می‌شناسد. این رویکرد با اصل مشارکت مردم در جهش تولید همسو است، زیرا بر نقش نوآوری و فناوری در توانمندسازی افراد برای کمک به موفقیت اقتصادی کشور تأکید می‌کند. یکی از جنبه‌های کلیدی اقتصاد دانش‌بنیان تمرکز آن بر توسعه سرمایه انسانی است. دولت با سرمایه‌گذاری در آموزش، آموزش و پژوهش، نیروی کار ماهری ایجاد می‌کند که قادر به هدایت نوآوری و ایجاد ایده‌های جدید باشد. این تأکید بر سرمایه انسانی افراد را قادر می‌سازد فعالانه در فرایند تولید شرکت و به رشد اقتصادی کلی کشور کمک کنند. تغییر به سمت صنایع دانش‌بنیان برای ایجاد مشاغل با ارزش و پیشبرد توسعه اقتصادی پایدار ضروری است. این صنایع به دانش و نوآوری به عنوان دارایی اصلی خود متکی هستند و فرهنگ خلاقیت و کارآفرینی را پرورش می‌دهند که می‌تواند پیشرفت اقتصادی کشور را به پیش ببرد.
رشد چشمگیر شرکت‌های دانش‌بنیان در ایران نشان‌دهنده اثربخشی رویکرد دولت است. این شرکت‌ها به عنوان یک نیروی قدرتمند در هدایت نوآوری، ایجاد مشاغل جدید و تولید ثروت ظاهر شده‌اند. موفقیت آن‌ها نمونه بالقوه اقتصاد مبتنی بر دانش برای توانمندسازی افراد و کمک به شکوفایی اقتصادی کلی کشور است.
«توسعه فناوری محور» محرک نوآوری و رقابت
تمرکز بر توسعه فناوری‌محور برای افزایش رقابت‌پذیری صنایع بزرگ ایران در بازار جهانی ضروری است. با پذیرش فناوری‌های جدید و تقویت نوآوری، این صنایع می‌توانند کارایی خود را بهبود بخشند، محصولات و خدمات جدید را توسعه و دامنه بازار خود را گسترش دهند. این تأکید بر پیشرفت فناوری نه تنها باعث رشد اقتصادی می‌شود، بلکه ایران را به عنوان پیشرو در نوآوری و پیشرفت‌های تکنولوژیکی معرفی می‌کند.
همخوانی فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان با مشارکت مردم در اقتصاد
محمدرضا پور ابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با اشاره به نقش شرکت‌های دانش‌بنیان و اقتصاد دانش‌بنیان در مشارکت مردم در اقتصاد به «جوان» می‌گوید: دو سه نکته در رابطه با اقتصاد دانش‌بنیان و توسعه در این بخش به صورت کلی مطرح است. نخستین نکته این است که کشور‌هایی که به دلیل فقر منابع طبیعی نتوانسته‌اند از ظرفیت‌های مادی خود استفاده کنند، به تدریج سراغ ظرفیت‌سازی برای استفاده از ظرفیت‌های معنوی خود حرکت کرده‌اند. ظرفیت‌های معنوی کشورها، نیروی انسانی، توان فکری و همچنین دانش فنی است، این کشورها در بستر تجاری‌سازی علم به خلق ثروت دست پیدا می‌کنند. وی با بیان اینکه شرکت‌های دانش‌بنیان یکی از ابزار‌هایی است که در بستر تجاری‌سازی علم، کشورها را به ثروت می‌رساند، می‌افزاید: ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان و اقتصاد شکل‌گرفته، به دو دلیل حائز اهمیت است. نخستین دلیل مربوط به انباشت عظیم توانمندی علمی در کشور است. به عنوان مثال در گذشته ما ۵۰۰هزار دانشجو داشتیم، اما در حال حاضر ۵میلیون دانشجو داریم، بنابراین انباشتی از توانمندی‌های علمی به واسطه نیرو‌های جوان در دانشگاه‌ها فراهم شده است.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه ما در گام بعدی باید از این استعداد‌ها و توانمندی‌های علمی و نخبگانی استفاده کنیم، تأکید می‌کند: باید در این راستا، تجاری‌سازی علم از طریق شرکت‌های دانش‌بنیان را مدنظر قرار دهیم، بنابراین ما باید انباشت استعداد‌های شکل‌گرفته در کشور را به خلق ثروت تبدیل کنیم. وی با بیان اینکه توانمندی علمی و نخبگانی کشور باید زایش داشته باشد، می‌افزاید: از سوی دیگر باید به این نکته اشاره کنم که ما در کشور با محدودیت‌های منابع طبیعی روبه‌رو هستیم، به عنوان مثال زمانی ما می‌گفتیم که هرچقدر بخواهیم می‌توانیم نفت و گاز داشته باشیم، اما در شرایط فعلی اینطور نیست و ما در حال حاضر با ناترازی گاز روبه‌رو شده‌ایم. همچنین در مقطعی تأکید داشتیم که ما می‌توانیم به صورت نامحدود از منابع آبی استفاده کنیم، اما در حال حاضر با کم‌آبی روبه‌رو هستیم. تعریف تخصیص بهینه در علم اقتصاد مدیریت منابع محدود برای نیاز‌های نامحدود است، بنابراین این عوامل ما را به این سمت سوق می‌دهد که به سمت اقتصاد دانش‌بنیان حرکت کنیم. پورابراهیمی با بیان اینکه خوشبختانه در رابطه با توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان اتفاقات خوبی در کشور رقم خورده است، بیان می‌کند: نتیجه آن اتفاقات این است که ما در حال حاضر آرام‌آرام جایگاه ویژه‌ای در حوزه اقتصاد دانش‌بنیان پیدا کرده‌ایم، طبیعتاً این مسئله می‌تواند در تولید، صادرات و رونق اقتصادی کشور اثرگذار باشد. ما هر چقدر بتوانیم اقتصاد دانش‌بنیان را توسعه دهیم، اثرات آن می‌تواند در توانمندی کشور چندین‌برابر شود.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با اشاره به تأثیر فعالیت‌های دانش‌بنیانی در مشارکت مردم در اقتصاد می‌گوید: در بنگاه‌هایی که به واقع جنس‌شان دانش‌بنیان نیست، معمولاً سرمایه حرف اول را می‌زند، از سوی دیگر به دلیل اینکه جنس فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان بر پایه علم و دانش قرار دارد، در این بخش این علم و دانش است که حرف اول را می‌زند و بخش نخبگانی و مردم بیشترین نقش را در این حوزه دارند، بنابراین جنس فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان با ادبیات مردم‌پایه و مشارکت مردم در اقتصاد به طور کامل همخوانی دارد. به هر میزان که در بخش توسعه اقتصاد دانش‌بنیان حرکت کنیم، گروه‌های بیشتری به این رویکرد نزدیک خواهند شد.
وی با بیان اینکه سرمایه در شرکت‌های غیردانش‌بنیانی در اختیار گروه خاصی از جامعه است، خاطرنشان می‌کند: در فعالیت‌های دانش‌بنیانی دانشجو، استاد و هر توانمندی می‌تواند از طریق تجاری‌سازی علم، صاحب ثروت شود که توسعه این امر می‌تواند بدنه مردم را درگیر این فعالیت کند. پورابراهیمی با اشاره به اظهارات مقام معظم رهبری در رابطه با مشارکت مردم در اقتصاد بیان می‌کند: مقام معظم رهبری اذعان داشتند در کنار موضوعاتی همچون تعاونی‌ها و شرکت‌های سهامی، شرکت‌های دانش‌بنیان نیز می‌توانند در مشارکت مردم در اقتصاد اثرگذار باشند.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با اشاره به مأموریت و وظایف دستگاه‌ها در قبال فعالیت‌های دانش‌بنیانی در کشور تأکید می‌کند: دستگاه‌های دولتی باید تسهیلگر امور دانش‌بنیانی در کشور باشند. قانون جهش تولید دانش‌بنیان که در سال‌های گذشته در مجلس به تصویب رسید، بزرگ‌ترین ظرفیت برای حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان است، از این رو دستگاه‌ها باید کمک کنند قوانین مربوط به شرکت‌های دانش‌بنیان به درستی در کشور اجرایی شود و نباید در این بخش کارشکنی داشته باشند.
